Over Identiteitsgeoriënteerde psychotrauma theorie en therapie (IoPT, door Franz Ruppert) of in Nederland ook wel bekend als Interactieve Zelf resonantie. (IZR, door Margriet Wentink)

Onze identiteit vormen we door de ervaringen die we vanaf conceptie opdoen, inclusief de ervaringen die we niet herinneren vanuit cognitief geheugen maar onbewust wel bekend zijn in ons lichaam of zenuwstelsel. Hoe we naar de buitenwereld kijken en wat we daar zien, benoemen en ervaren, wordt gevormd door het filter van onze eerdere ervaringen. Zo kunnen twee mensen op een bankje zitten in een park en toch allebei iets anders zien en ervaren. Zo zal de één misschien zwarte kraaien zien en daar de betekenis van de dood aan geven en de ander voelt zich verheugd door de herinnering aan de tamme huiskraai van zijn opa. We zien van alles in de buitenwereld en we benoemen en betitelen de ervaring. We zeggen bijvoorbeeld ‘Dit eten smaakt vies, of lekker’ en deze persoon is ‘leuk’ of ‘niet leuk’. De woorden die we gebruiken, hebben allemaal herinneringen, bewust en onbewust. Je binnenwereld is het filter voor je buitenwereld.

“Mensen hebben van nature de neiging om op een reactieve manier om te gaan met traumatische of pijnlijke gebeurtenissen. We splitsen de gebeurtenissen af en verbannen ze in meer of minderen mate uit ons bewustzijn. Soms zijn we daar zo rigoureus in dat het lijkt alsof de gebeurtenissen nooit hebben plaatsgevonden.” ¹  Er zijn allerlei manieren om de pijn uit de weg te gaan, vanuit het IoPT/IZR-model gezien, noemen we dat ‘overlevingsstrategieën’. De overlevingsstrategieën, ooit gericht op het overkomen van een overweldigende ervaring zijn initieel dus zinvol en nodig. Maar naarmate we weer in rustig vaarwater zitten kan het gedrag dat voortkomt uit onze overlevingsstrategieën een belemmering worden in hoe we de wereld ervaren. We kunnen de pijn blijven vermijden door bepaalde personen, plaatsen, situaties  of intieme gevoelens uit de weg te gaan. Of door afleiden, negeren, en relativeren. Soms komen we in overmatige controle terecht, bijvoorbeeld naar onszelf of juist naar onze omgeving. (bijvoorbeeld bij dwang- en angststoornissen) Of we compenseren en verzachten door het gebruik van alcohol, drugs, seks, eten of niet eten, braken, gamen, kopen, of zorgen voor anderen. Sommige mensen zullen hun gevoelens willen dempen zoals bijvoorbeeld bij een depressie of zelfbeschadiging en andere creëren innerlijke of uiterlijke ruimtes waar ze zich veilig of geborgen voelen. Dit zijn allemaal manieren om onszelf te beschermen van de gevoelens die gepaard gaan bij traumatische ervaringen. Gevoelens als angst, pijn, verdriet, machteloosheid, en hulpeloosheid. Zeker als we deze gevoelens jong hebben ervaren kunnen we blijven denken dat we deze gevoelens niet aankunnen. In meer of mindere mate hebben we allemaal overlevingsstrategieën als individu om onze persoonlijke pijn (trauma) te kunnen hanteren, maar we doen dit ook als samenleving.

Ook onze ouders kennen pijn en trauma en hebben als antwoord daarop manieren gevonden daar mee om te gaan (overlevingsstrategieën). Als kind leer je primair van je ouders en neem je gedrag over. Je afhankelijkheid van je ouders als primaire hechtingspersonen, maakt dat je niet anders kan dan je verhouden tot wat zij in de aanbieding hebben tav bescherming, voeding, verzorging, emotionele ondersteuning en liefde.

Voorbeeld. Stel dat je ouders je straffen als je boos wordt, dan leer je dat je niet boos mag zijn. Je zult je aanpassen en je boosheid inhouden of aan de kant zetten. Maar hiermee ontken je iets van je eigen gevoelens, je eigen wil, of eigenheid. Het kan zijn dat je deze patronen doorvoert als je volwassen bent. Wanneer je je boos voelt dan pas je je toch aan, maar van binnen vreet het je op omdat je voorbij gaat aan wat jij eigenlijk werkelijk wilt. Om met die gevoelens om te gaan kan het zijn dat je je terugtrekt in je eigen wereld.

De trauma’s van onze ouders worden doorgegeven in gedrag, dit heet meergenerationeel trauma.