Het was ’s ochtends vroeg, ik kwam uit bed, schoot mijn sportkleding aan en ik startte de dag met een half uur rennen. Niet omdat ik er nou zo’n zin in had. Maar het moest. Het moest nu maar eens afgelopen zijn met ‘dit vette varken’. De stem in mijn hoofd was niet bepaald vriendelijk voor me. Rennen! Rennen! Rennen! Ik denk niet dat het me ontspanning gaf, al dacht ik van wel. Het was meer een vinkje achter dat wat gedaan moest. Eigenlijk had ik ook geen oog voor mijn omgeving, waar ik nu heerlijk kan genieten van de natuur, was er enkel die dwangmatige stem ‘dat ik dit verdiende’ ook al was ik uitgeput, ‘dat ik zo dun moest worden dat ik zou verdwijnen’. Thuis aangekomen moest ik douchen, het was een ritueel om schoon te zijn. Eten maakte me smerig. Ik wilde leeg zijn, en schoon. Ik was moe en had honger. Toch zei ik ‘Nee’ dit keer geen ontbijt. ‘Vanmiddag dan mag je een rijstwafel’. Ik liep de keuken in, en keek in de kastjes. Zal ik toch iets te eten? ‘Nee’ riep het weer in mijn hoofd.
Van mijn 14de tot 20ste had ik een eetstoornis. Dit is een fragment van hoe het regelmatig ging. De constante verdeeldheid in me waarin ik wilde eten en leven. Tegenover de honger en haat om er te zijn. To be or not to be? Werd to eat or not to eat? Ik had gedachten dat ik wilde verdwijnen. En tegelijk zocht ik naar een plek waar ik werkelijk mij kon zijn. Lang was ‘mijn’ eetstoornis, ‘mijn’ houvast ‘mijn’ identiteit. Veel behandelingen waren gericht op ‘leren eten’ en ‘aankomen’. Ze hadden dan ook de focus op ‘hoeveel er werd gegeten’ en ‘hoeveel ik woog’. Wat me uiteindelijk niet veel bracht. Want eigenlijk kreeg ik de boodschap ‘de eetstoornis is niet goed voor je’ ‘de eetstoornis mag er niet zijn’. Zij is verkeerd. Maar zij was een deel van mij, ze was mijn houvast, en zij mocht er niet zijn. Maar nu terug kijkend zie ik het anders.
Eigenlijk is anorexia een heel duidelijke nee-beweging. Een ‘NEE’ tegen eten. Maar is deze ‘nee’ wel bedoelt voor het eten? Of komt deze ‘nee-beweging’ eigenlijk uit iets anders voort?
Waar wilde ik werkelijk ‘nee’ tegen zeggen en deed ik dat niet? Wat was de impact van dat ik eigenlijk geen ‘nee’ zei tegen dat waar ik werkelijk ‘nee’ tegen wilde zeggen? Welk verhaal vertelde ik mezelf wat er zou gebeuren als ik wel ‘nee’ zou zeggen? Wie zou ik zijn als ik ‘nee’ kon zeggen tegen dat waar ik werkelijk ‘nee’ tegen wilde zeggen?
Anorexia was de honger van ‘nee’ zeggen tegen eten, maar ze was ook de honger, het verlangen naar werkelijk ‘nee’ zeggen.
Ik zat gevangen in een gedachtencirkeltje. Traumatische gebeurtenissen uit mijn leven gaven me pijn, maar deze pijn kon ik niet verdragen. Gabor Maté schrijft ‘Trauma is niet de gebeurtenis die je overkomt, maar dat wat er in jou gebeurt ten aanzien van de gebeurtenis’. Ik was alleen met dat wat er in mij gebeurde. Ik voelde geen ruimte om gevoelens te uiten. Als reactie om deze pijn niet te voelen was Anorexia mijn overlevingsstrategie. Ze hield me weg van waar het werkelijk over ging. Maar de overlevingsstrategie was zelfbeschadigend, het maakte dat ik mijn lichaam uitputte, dat mijn slokdarm beschadigde door het braken, dat ik niet voldoende voedingstoffen binnenkreeg om te groeien en leven. Eigenlijk was het mijn daderschap naar mij, wat me ook weer raakte. Waar ik geen verantwoordelijkheid voor wilde nemen dus ik schoof het in de schoenen van ‘de anorexia’ alsof het niets met mij te maken had. Of ik praatte het goed met gedachten als ‘jij verdient dit, het is je eigen schuld’. Zo hield ik mezelf gevangen in een negatieve spiraal, een destructieve spiraal.
Iemand vroeg mij pas ‘heeft iemand met anorexia wel genoeg ik-kracht om te kiezen om beter te worden’. Mijn mond viel open van verbazing, want als er iemand sterk is, dan zijn het mensen met anorexia. Ze lijken misschien zwak, maar schijn bedriegt. Zij kunnen zonder eten, of met twee rijstwafels rustig een uur hardlopen, ze dwingen zichzelf over hun eigen grenzen. Er zit een waanzinnige wilskracht en ik-kracht, maar helaas wordt deze gebruikt voor zelfdestructie. Maar wat een boodschap! Jij hebt een onwijze kracht in je, die je mag gaan gebruiken voor jou, in plaats van tegen jou.
Dat ik anorexia niet meer nodig heb komt omdat ik me bewust werd dat ik mocht gaan kiezen voor mij, mijn gezonde deel (essentie) Dat ik de sterke kracht in mij mocht gaan gebruiken voor mij, in plaats van tegen mij. Ik mocht op onderzoek gaan naar mijn werkelijke ‘Nee’. En langzaam kon ik het verdriet voelen en de eenzaamheid van dat wat werkelijk pijn deed.
Mijn hart breekt als ik hoor van behandeling voor mensen die ‘maar zouden moeten leren leven met eetstoornis omdat ze nooit beter zullen worden’. Wat een hopeloze spiegel krijg je dan. Verandering of heling is altijd mogelijk. Ons ‘Zijn’ is onze basis. Als je dit leest, dan leef je, dus je bent al. Jouw ‘Zijn’ is er. Misschien begrijp je niet waarom ik dit zeg. Maar omdat je al bent, bezit je de levenskracht. De rest; ons lichaam, onze gedachten, onze gevoelens, onze vrienden, onze omgeving, onze leeftijd, zijn allemaal onderhevig aan verandering. Alles is constant in beweging, alles veranderd voortdurend. Maar jij blijft altijd jij, of je nu 13 bent of 50, of je nu een diep verdriet hebt, of een grote vreugde, jij bent daar. Ook al denk je dat je het verdriet niet kunt dragen, of dat jij nooit beter zult worden, dit zijn enkel gedachten die je tijdelijk gelooft en aanneemt als waarheid. Als je gaat zien hoe gedachten en emoties werken. Als je gaat voelen waar je eetstoornis werkelijk over gaat, wat ze je geeft, waarom je haar nodig hebt, en als je contact maakt met jouw werkelijke zijn, kun je haar loslaten. Want ze hoeft niet meer te bedekken wat nooit gevoeld wilde. Je kunt niet vluchten voor jou, want ‘jij bent’. Eén zekerheid heb je, alles veranderd, en jij bent altijd bij je. Het leven heeft je gewenst en Jij bent het leven!